Afscheid nemen
Afscheid nemen is misschien wel het meest moeilijke dat een mens moet doen. De pijn en de rouw die daar het gevolg van zijn hebben alles met liefde te maken. Er wordt wel gezegd dat rouw de keerzijde van liefde is. Dat rouw de hoge prijs is die je voor liefde betaalt. Iemand waar je veel van houdt wil je niet missen. Aan dat afscheid sterf je zelf ook een beetje.
Rouwen
Rouwen is een vaak ingewikkeld proces waarbij veel mensen die in rouw zijn het zwaar valt om daar aandacht voor te vragen. Ze zijn gauw bang dat ze zich als een aansteller gedragen en de reacties van de omgeving vallen ook niet altijd mee, hoe goed bedoeld ook. Het veel gehoorde: ‘je moet verder hè’, wordt waarschijnlijk gezegd om iemand op te beuren, maar leidt bij de rouwenden vaak tot een moedeloos gevoel. Die weet ook wel dat je verder moet, maar hóe dan?
Afscheid nemen van een ex-partner
Nog ingewikkelder wordt het als de band tussen overledene en rouwende niet heel duidelijk is of voorbij lijkt. Dat zie je geregeld als een ex-partner sterft. Het is weliswaar iemand waar je in leven al afstand van genomen hebt, en misschien is dat in een sfeer van veel verdriet en conflicten verlopen, maar anderzijds is het wel iemand waar je een tijd innig mee verbonden was. Misschien is hij of zij de vader of moeder van je kinderen. Als diegene sterft verzachten nog al eens de herinneringen aan wat pijn deed en blijven de herinneringen aan de tijd waarin je goede dingen delen kon. We worden af en toe dan ook gebeld door mensen die zich afvragen of ze naar het afscheid van een ex mogen gaan. Het is niet aan ons om daar een beslissing over te nemen. We kunnen de vraag hooguit voorleggen aan de familie of de betreffende ex-partner in contact brengen met een contactpersoon binnen de familie. Soms blijkt na overweging dan dat het beter als diegene niet op de uitvaart aanwezig is omdat dat te gevoelig ligt. Dan geven we tips hoe er op een andere manier vorm kan worden gegeven aan het afscheid. Misschien door een heel eenvoudig ritueel als het aansteken van een kaars bij een foto thuis.
Afscheid nemen is misschien wel het meest moeilijke dat een mens moet doen, maar het is wel heel belangrijk. In ‘the circle of life’, wordt een mens op deze aarde verwelkomd, verbindt hij of zij zich aan mensen en neemt hij of zij eens afscheid. Als de cirkel niet rond voelt is de weg van nabestaande naar voortbestaande extra moeizaam.