Ik werd laatst gebeld door een journalist. Hij wilde meer weten over nieuwe rituelen bij uitvaarten. Hadden wij daar ervaring mee? Uiteraard. Ik vertelde welke ontwikkelingen wij waarnemen, hoe mensen omgaan met het feit dat ze steeds vaker geen kerkelijke rituelen tot hun beschikking hebben en hoe ze dan prachtige andere manieren vinden om te gedenken. Ik vertelde ook dat de ontmoeting na de samenkomst voor veel naasten belangrijker wordt. Vroeger was dat puur het afsluitende gedeelte, bij wijze van spreken nog even een kop koffie voordat je weggaat, terwijl er nu ruim de tijd voor wordt genomen en men dan bijvoorbeeld vaak nog beeldmateriaal over de overledene laat zien. Of aan de nazit een ritueel verbindt zoals het heffen van het glas op het leven van de overledene.
We hadden een leuk gesprek en ik merkte hoe lastig het is om goed alle elementen van ons werk goed te laten beseffen bij mensen die er niet dagelijks mee te maken hebben. Zo vroeg de journalist of ik vaststelde dat tarieven belangrijker waren dan voorheen. Ik antwoordde bevestigend maar moest er ook bij zeggen dat als mensen de bijeenkomst na een uitvaart willen aankleden met hapjes en drankjes, de kosten meteen erg toenemen. Dat komt niet doordat uitvaartbedrijven duur of goedkoop zijn, maar door de keuzen die mensen maken. Wij zijn er overigens voor om mensen daar steeds goed op te wijzen en zelf heel transparant te zijn over prijzen.
Aan het einde van het gesprek volgde een soort heimelijke laatste vraag. ‘Zeg eens eerlijk; lachen jullie niet ook heel vaak?’ Dat vond ik nou opvallend omdat het een vraag is die, ná de vraag hoeveel een uitvaart kost, misschien wel het meest gesteld is. Gek he, hoe mensen dat kennelijk bezig houdt. Dan is het kennelijk tijd om er eens antwoord op te geven. Vaak wordt lachen geassocieerd met niet serieus. Dat zou betekenen dat als wij lachen, wij ons werk of de naasten niet serieus nemen. Dat gebeurt nooit. En toch lachen we regelmatig. Omdat we bij een familie met heel veel humor zijn die grappen maken waar je onmogelijk niet om kunt lachen. Omdat een klein kind iets heel schattigs zegt. Omdat iemand een snoekduik maakt om de tas die valt op te vangen. Nooit omdat wij ons werk grappig vinden. We lachen best vaak. Dagelijks. Maar gewoon omdat er zelfs onder deze omstandigheden naasten zijn die heel geestige dingen zeggen. We zijn net mensen.