“Het is alweer jaren geleden, maar hij is er nog vrijwel dagelijks mee bezig”. De zin wordt liefdevol uitgesproken. Vol oprecht en gemeend meeleven. Gewoon een heel lief iemand die vertelt over een meneer wiens zoon 5 jaar geleden overleed. Waarom komt deze zin dan zo pijnlijk bij mij binnen? Waarom voel ik me als moeder van een overleden kind zo vervelend geraakt? Ik weet dat degene die tegen me praat alleen maar goede bedoelingen heeft en toch….
Duur rouwproces
Als het gesprek al lang is afgelopen maar het nog na resoneert in mijn hoofd weet ik ineens waardoor ik me rot voel. Het is het woordje ‘nog’ dat is gebruikt: hij is er ‘nog steeds’ mee bezig. Het woordje ‘nog’ is een beetje riskant. Vaak wordt het gebruikt op een manier waardoor een zin een negatieve bijsmaak krijgt. Ze ziet er nog goed uit, klinkt toch eigenlijk helemaal niet zo aardig? (Nog wel, maar hoe lang nog?) Ander voorbeeld: Ben je er nou nog niet? Dat duidt erop dat mensen wel heel erg lang op je aan het wachten zijn. Het woordje nog heeft vaak in meer of mindere mate een oordeel in zich. Het zegt iets over tijd, maar niet in de positieve zin.
Omgaan met rouwenden
Mensen hebben tijd nodig om te rouwen over het verlies van een intens geliefde. Net na het overlijden van mijn zoon was het verlies iedere seconde zó pijnlijk voelbaar dat ik het leven niet leefbaar vond. Het verdriet maakte dat zelfs ademhalen pijn deed. Voordat ik kon zeggen dat ik weer plezier in het leven had was ik jaren verder. En ook nu kan ik soms ineens weer een steek van gemis voelen die me snijdt als een mes. De tijd die je nodig hebt kan door mensen om je heen als lang worden ervaren maar echt: die tijd heb je nodig. Net als mensen die steeds opnieuw naar je verhaal willen luisteren en je op die manier terug het leven in willen brengen. Het is belangrijk degene die rouwt te laten merken dat het oké is zoals hij of zij rouwt. Dat het niet te lang duurt, of te kort. En weet daarbij dat degene die rouwt waarschijnlijk zelf heel onzeker is over de vraag of hij het ‘ goed doet’ en daardoor heel gevoelig kan zijn voor de woorden die worden gebruikt. Zoals het woordje ‘nog’. Daarnaast realiseer ik me dat mensen hun best doen om iemand die rouwt niet te kwetsen en dat het meestal onbedoeld en onbewust is als het toch gebeurt.